Lessons in Leadership #27: Jaartje ruilen met de senior van dienst?

Vandaag gaf ik de eerste dag van een 2-daagse training over leidinggevenden zonder macht. De training is bedoeld voor mensen die functies vervullen met uiteenlopende namen als senior, eerste medewerker, coördinator, meewerkend voorman, eerstverantwoordelijke, werkverdeler, enz. Dit soort functies is de laatste jaren, met name onder invloed van de crisis, enorm toegenomen. Organisaties hebben geschrapt in het aantal leidinggevende functies. Maar als in de praktijk de span of control voor de overblijvende managers toch te groot bleek, heeft men vaak dit soort onofficiële functies in het leven geroepen om het werk toch zo goed mogelijk uit te kunnen blijven voeren.

Salarisverhoging
De mensen die gevraagd worden als senior, enz. zijn meestal medewerkers die inhoudelijk duidelijk een van de beteren, zo niet de beste zijn. Daarnaast zijn ze betrokken bij de organisatie, tonen ze verantwoordelijkheidsgevoel en hebben ze ook ambities. De taak als eerste medewerker, enz. (een functie-omschrijving is er vaak niet, omdat het dan toch weer teveel op een positie in de lijn zou lijken) wordt vaak 'verkocht' als een mooie gelegenheid om eens te proeven aan het leidinggeven. Salarisverhoging zit er meestal niet aan vast, het gaat immers niet om een officiële functie. 

Bewondering
Ik heb grote bewondering voor deze coördinatoren, enz. Want ga er maar aanstaan: je moet je collega's zover zien te krijgen dat ze, het liefst gemotiveerd, allerlei werkzaamheden verrichten zonder dat je ook maar een lijninstrument achter de hand hebt als ze dat onverhoopt niet zouden willen. En daarbij ben je als meewerkend voorman, enz. vaak ook nog gevraagd om je manager wat input te leveren voor de functionerings- en beoordelingsgeprekken. Argeloos heb je daar ja tegen gezegd, met als gevolg dat je in de ogen van je collega's nu ook niet helemaal betrouwbaar meer bent.

Gezag
Ik koester mijn bewondering voor deze mensen omdat zij juist ondanks het ontbreken van de lijninstrumenten toch veel voor elkaar krijgen. Ze hebben geen enkele macht, geen sterren, geen strepen. Hun staat alleen hun persoonlijk gezag ter beschikking. Maar juist dat blijkt vaak het meest krachtige beïnvloedingsinstrument.

Overtuigend
Eerstverantwoordelijke medewerkers, enz. hebben in de praktijk geleerd hoe je het beste uit mensen haalt zonder ze te (kunnen) dwingen. Ze hebben door schade en schande geleerd hoe je met al die verschillende collega's communiceert om ze te kunnen motiveren. Ze weten waar hun kwaliteiten liggen en wat hun valkuilen zijn. En het mooiste is dat, als zij later alsnog in een lijnfunctie als leidinggevende terecht komen, ze de 'macht' die bij die lijnfunctie hoort zelden hoeven in te zetten. Zij zijn immers vanuit zichzelf voldoende overtuigend.

Leerzaam
Helaas kom ik ook mensen tegen voor wie een start als werkverdeler, enz. niet goed uitpakt. Ze voelen zich teveel in het diepe gegooid of worstelen met de onduidelijkheid van hun positie. Een carrière als leidinggevende hoeft wat mij betreft dan ook zeker niet per definitie te starten met een functie als meewerkend voorman. Ik zou het echter wel elke manager gunnen om eens een jaartje met de senior van dienst te ruilen. Dat zou wel eens heel leerzaam kunnen zijn.

Ben jij senior, meewerkend voorman, enz. en herken je het bovenstaande? Schrijf dan je ervaringen en eventuele tips voor anderen in het commentaarvak hieronder. Ik ben heel benieuwd.

PS. Deel deze Lesson s.v.p. met jouw netwerk door op de Share- of Mailknop te klikken zodat ook de mensen uit jouw netwerk ervan kunnen profiteren. 


door Ad van Oorschot

Wil je elke 2 weken Lessons in Leadership ontvangen, meld je dan hier aan. Vind je deze Lesson in Leadership waardevol, deel 'm dan gerust in je netwerk.