Lessons in Leadership #94: Balans bestaat alleen bij de gratie van onbalans

​Gisteren sloeg ik het boek De zoon van de verhalenverteller van Pierre Jarawan open en las ik op de eerste pagina het volgende Libanese spreekwoord: Wie denkt dat hij Libanon begrijpt, is het niet goed uitgelegd. Prachtig! Ik denk dat de volgende variatie op dit spreekwoord ook waar is: Wie denkt dat hij zijn organisatie begrijpt, is het niet goed uitgelegd.

Ondoorgrondelijk
De meeste mensen die ik spreek in organisaties lijken zich voortdurend te verbazen over de vele ondoorgrondelijke beslissingen die worden genomen. Of het nou gaat om de CEO die de knoop doorhakt om wel of juist niet te fuseren, of je leidinggevende die op een cruciaal moment beslist jou niet om advies te vragen terwijl jij op dat punt toch echt de deskundige bent.

Wonder
Geen organisatie lijkt werkelijk te doorgronden. En als je er goed over nadenkt, is dat eigenlijk helemaal geen wonder. In Lesson #92 Steen der wijzen schreef ik al over het grote aantal factoren dat een rol speelt als mensen samen werken. Al die mensen maken voortdurend keuzes, op basis van de meest uiteenlopende, al dan niet weloverwogen motivaties, die allemaal een kleiner of groter gevolg hebben voor weer andere mensen, die als reactie daarop weer hun eigen meer of minder rationele beslissingen nemen, etc. Wat oorzaak is en wat gevolg valt niet te onderscheiden en het is in de meeste gevallen ook volstrekt zinloos een antwoord op die vraag te willen krijgen.

Houvast
Naar aanleiding van Lesson #92, waarin ik ook aangaf dat het het zoeken naar de ideale samenwerking is dat je wijzer maakt en niet het vinden, vertelde een lezer me dat ze dat een tamelijk frustrerende boodschap vond. Ze was met haar team al zo lang aan het zoeken dat ze de term 'modderen' inmiddels veel passender vond. Of ik haar toch niet een handvat kon geven dat ze kon gebruiken om wat meer houvast te krijgen? 

Plezier
Ik vertelde haar dat in een goed verlopende samenwerking (of dat nou in een team, een project of in een hele organisatie is) een groot aantal factoren min of meer in balans is. Maar dat er ook voortdurend andere zaken uit balans raken. Balans bestaat immers bij de gratie van onbalans. De kunst of het spel (het is maar hoe je het wilt noemen) van leidinggeven bestaat voor een groot deel uit het voortdurend alert zijn op factoren die uit evenwicht zijn of dreigen te raken en die vervolgens weer in evenwicht zien te brengen. Gezien het grote aantal variabelen kun je je voorstellen dat dit een spel (of zo je wilt, gebed) zonder eind is. Plezier in het spel strekt dan ook tot aanbeveling.

Als factoren die al dan niet met elkaar in balans kunnen zijn, kun je denken aan:

• individuele medewerkers - team
  
• werk - privé
  
• eigen belang - collectief belang
  
• werken - ontspannen
  
• top - down
  
• sturen - loslaten
  
• korte termijn - lange termijn
  
• macht - gezag
  
• vraag - aanbod
  
• intern - extern
  
• jong - oud
  
• structuur - vrijheid
  
• vernieuwen - behouden
  
• lef - angst
  
• afhaken - doorzetten
  
• etc.
  

Tips

• Onderzoek eens welke van bovenstaande factoren bij jou in het team, project of de organisatie een rol spelen. Hoe zit het met de balans? 
  
• Welke andere 'balans-paren' spelen in jouw team, project of organisatie misschien een rol? 

Ik ben benieuwd naar jouw ervaringen, tips en naar welke 'balans-paren' bij jou een rol spelen en al dan niet in evenwicht zijn. Je kunt je reacties zoals altijd kwijt in het commentaarvak hieronder.

Better Leaders Make a Better a Better World,
Ad van Oorschot.​